So sánh độ nhạy cảm giữa ấu trùng tôm sú Penaeus monodon và copepod Acaria tonsa trong thử nghiệm độ độc cấp tính
Abstract
Nghiên cứu này nhằm đánh giá độ nhạy cảm của 2 loài sinh vật Penaeus monodon và Acaria tonsa bằng thử nghiệm độ độc cấp tính trên một số chất độc chuẩn. Kết quả thử nghiệm độ độc cho thấy các chất độc chuẩn có tác dụng gây độc tương đối giống nhau với các sinh vật nghiên cứu (các chất có độ độc giảm dần như sau: AgNO3 > PCP >CuSO4~ 3,5-DCP ~ CdCl2 > ZnSO4> DSS > K2Cr2,07 > Phenol > KCI) và có giá trị LC50 từ 0,16 - 611,30mg/l (đối với Acaria tonsa) và từ 0,19 - 714,89mg/I (đối với Penaeus monodon).
Trong đó, cả 2 loài (Acaria tonsa/Penaeus monodon) đều có độ nhạy cảm thấp nhất đối với KCI và cao nhất với AgNO3, tỷ lệ độ nhạy cảm đối với các chất độc chuẩn từ 0,7 - 4,9 lần (trung bình khoảng 2,25 lần). Từ kết quả của nghiên cứu này, có thể đề xuất giá trị chuyển đổi để xây dựng thang chuẩn đánh giá độ độc cấp tính trên đối tượng sinh vật bản địa Việt Nam là ấu trùng tôm sú Penaeus monodon từ thang chuẩn đã có trên thế giới đối với copepod Acaria tonsa.
References
1. Đặng Văn Giáp. Phân tích dữ liệu khoa học bằng chương trình MS-Excell. Nhà xuất bản Giáo dục. 1997.
2. Đoàn Đặng Phi Công và nnk. Báo cáo tổng kết đề tài khoa học cấp Ngành “Nghiên cứu xây dựng thang chuẩn phân loại mức độ độc trong pha trầm tích của các hóa chất, chất thải dựa trên kết quả kiểm định với đối tượng ấu trùng tôm sú nhằm phục vụ công tác quản lý môi trường biển Việt Nam”. CPSE. 2008.
3. Hoàng Nguyên và nnk. Báo cáo tổng kết đề tài khoa học cấp Ngành “Nghiên cứu ứng dụng mô hình Charm phục vụ công tác đánh giá rủi ro môi trường trong việc sử dụng hoá chất cho các hoạt động dầu khí biển". CPSE. 2006.
4. Hoàng Thái Lộc và nnk. Báo cáo tổng kết đề tài khoa học cấp Ngành “Nghiên cứu ứng dụng các phương pháp xác định độ độc, khả năng phân rã sinh học và tích tụ sinh học của một số hóa chất sử dụng trong công nghiệp dầu khí biển ở Việt Nam nhằm phục vụ công tác quản lý môi trường”. CPSE. 2004.
5. Phan Hiếu Hiền. Phương pháp bố trí thí nghiệm và xử lý số liệu (thống kê thực nghiệm). Nhà xuất bản Nông nghiệp Tp. HCM. 2001.
6. Tổng công ty Dầu khí Việt Nam. Hướng dẫn thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường liên quan đến sử dụng và thải hoá chất, dung dịch khoan trong các hoạt động dầu khí ngoài khơi Việt Nam. 2005.
7. CPSE. HD.CPSE.SH.06. Hướng dẫn xác định độ độc cấp tính của hóa phẩm dâu khí trên ấu trùng tôm sú Penaeus monodon. 2011.
8. CPSE. Phương pháp Biotest. 1994.
9. Alexandra Lacroix, Alice Hontela. A comparative assessment of the adrenotoxic effects of cadmium in two teleost species, rainbout trout, Oncorhynchus mykiss and yellow perch Perca flavescens. Aquatic toxicology. 2004; 67: p. 13 - 21.
10. American Public Health Association (APHA). Standard Methods for Examination of Water and Wasterwater. 21st edition. 2005.
11. Brian S.Anderson, Sarah Lowe, Bryn M.Phillips, John W.Hunt, Jenefer Vorhees, Sara Clack, Ronald S. Tjeerdema. Relative sensitivities of toxicity test protocols with the amphipods Eohaustorius estuarius and Ampelisca abdita. Ecotoxicity and Environmental Safety. 2008; 69: p. 24 - 31.
12. Bat, Levent, Murat Sezgin, Ayse Gundogdu, Mehmet Culha. Toxicity of Zinc, Copper and Lead to Idotes baltica (Crustacea, Isopoda). Tr. J. of Biology. 1999; 23: p. 465 - 472.
13. A.P.Bearden and T.W.Schultz. Structure-activity relationships for Pimephales and Tetrahymena: A mechanism of action approach. Environmental toxicology and chemistry. 1997; 16: p. 1311-1317.
14. Bjorn Henrik Hansen, Dag Altin. Report for ecotoxicity testing of Acartia tonsa - Ten standard chemicals tested for comparison with other relevant species. SINTEF Materials and Chenistry. 2011.
15. V.Bryant, D.M.Newbery, D.S.McLusky & R.Campbell. Effect oftemperature and salinity on the toxicity of nickel and zinc to two estuarine invertebrates (Corophium volutator, Macoma balthica). Marine Ecology – Progress series. 1985; 24: p. 139 - 153.
16. Canadian Executing Agency. A generic protocol for conducting tropical acute toxicity tests with fish and invertebrates. ASEAN-Canada Cooperative Programme on Marine Science - Phase II (CPMS-II). 1993.
17. CEFAS. Criteria for accepting alternative toxicity data to support an HOCNF application. 2003.
18. CEFAS. Guidelines for the UK revised offshore chemical notification scheme. March 2000.
19. CEFAS. Guidelines to UK offshore chemical notification scheme including the classification of chemicals that cannot be ranked by the charm model. July 2006.
20. Christine L.Russom, Steven P.Bradbury, Steven J.Broderius, Dean E.Hammermeister and Robert A. Drummond. Predicting modes of toxic action from chemical structure: Acute toxicity in the fathead minnow (Pimephales promelas). Environmental toxicology and chemistry. 1997; 16(5): p. 948 - 967.
21. Crosby, G.Donald. Environmental toxicology and chemistry. Oxford University Press. 1998.
22. P.B.Dorn, J.C.Raia, J.H.Rodgers Jr., K.M.lop, K.L.Dickson. Hexavalent chromium as a reference toxicant in effluent toxicity tests. Environmental toxicology and chemistry. June 1987; 6(6): p. 435 - 444.
23. Environment Canada. Environmental protection series - Guidance document on control of toxicity test precision using reference toxicants. Report EPS 1/RM/12. August, 1990.
24. EPA. Environmental assessment of final effluent limitations guidelines and standards for synthetic – Based drilling fluids and other. Non - Aqueous drilling fluids in the oil and gas extraction point source category. December, 2000.
25. Fernando MartinezJerénimo, Guillermo Mufoz-Mejia. Evaluation of the sensitivity of three cladoceran species widely distributed in Mexico to three reference toxicants. Journal of Environmental Science and Health. 2007; 42(10): p. 1417 - 1424.
26. Gary M.Rand. Fundamentals of aquatic toxicology - Effects, environmental fate and risk assessment, Second Edition. 1995.
27. Gendusa, C.Tony, Beitinger, L.Thomas, Rodgers HJohn. Toxicity of hexavalent chromium from aqueous and sediment sources to pimephales promelas and ictalurus punctatus. Bulletin of environmental contamination and toxicology. 1993; 50: p. 144 - 152.
28. Hodgson, Ernest. A text book of modern toxicology. Third Edition, Wiley-Interscience Publication. 2004.
29. Hoffman, J.David, Barnett A.Rattner, G.Allen Burton, John Cains. Handbook of ecotoxicology. Second Edition. Lewis Publishers. 2003.
30. Joel R.Coats. Mechanisms of toxic action and structure - activity relationships for organochlorine and synthetic pyrethroid Insecticides. Environmental Health Perspective. 1990; 87: p. 255 - 262.
31. Manon Vaal, Jan Tjialling van der Wal, Janneke Hoekstra, Joop Hermens. Variation the sensitivity of aquatic species in relation to the classification of environmental pollutants. Chemosphere. 1997; 35(6): p. 1311 - 1327.
32. Manon Vaal, Jan Tjialling van der Wal, Joop Hermens, Janneke Hoekstra. Pattern analysis of the variation in the sensititvity of aquatic species to toxicants. Chemosphere. 1997; 35(6): p. 1291 – 1309.
33. Margaret W.Toussaint, Tommy R.Shedd, William H.van der Shalie and Gerald R.Leather. A comparison of standard acute toxicity tests with rapid-screening toxicity tests. Environmental toxicology and chemistry. 1995; 14(5): p. 907 - 915.
34. Matias Medina, Carlos Barata. Static-renewal culture of Acartia tonsa (Copeppoda: Calanoida) for ecotoxicological testing. Aquaculture. 2004; 229: p. 203 - 213.
35. OECD Series on Testing and Assessment, No. 54. Current approaches in the statistical analysis of ecotoxicity data: A guidance to application. ENV/JM/MONO. 2006; 18.
36. OSPAR Commission 2005. Protocols on methods for the testing of chemicals used in the offshore oil industry.
37. Rick D.Cardwell, Charles E.Woelke, Mark I.Carr and Eugene Sanborn. Appraisal of a reference toxicant for estimating the quality of oyster larvae. Bulletin of environmental contamination & toxicology, by Springer-Verlag New York, Inc. 1977; 18(6).
38. Stanislav Patin. Environmental Impact of the offshore oil and gas industry. Ecomonitor Publishing, East Northport, New York. 1999.
39. The Pesticide Action Network (PAN) pesticide database. http://www.pesticideinfo.org
40. USEPA. Environmental Protection Agency. Effluent limitations guidelines and new source performance standards for the oil and gas extraction point source category; OMB approval under the paperwork reduction act: technical amendment; Final Rule. Federal Register. January 22, 2001; 66 (14): p. 41. Western Australian Department of Minerals and Enegy. Petroleum information series - Guidelines sheet 3: The use and management of drilling fluids and cuttings.
41. Wright, A. David, Pamela Welbourn. Environmental toxicology. Cambridge environmental chemistry series, Cambridge University Press. 2002.
2. Đoàn Đặng Phi Công và nnk. Báo cáo tổng kết đề tài khoa học cấp Ngành “Nghiên cứu xây dựng thang chuẩn phân loại mức độ độc trong pha trầm tích của các hóa chất, chất thải dựa trên kết quả kiểm định với đối tượng ấu trùng tôm sú nhằm phục vụ công tác quản lý môi trường biển Việt Nam”. CPSE. 2008.
3. Hoàng Nguyên và nnk. Báo cáo tổng kết đề tài khoa học cấp Ngành “Nghiên cứu ứng dụng mô hình Charm phục vụ công tác đánh giá rủi ro môi trường trong việc sử dụng hoá chất cho các hoạt động dầu khí biển". CPSE. 2006.
4. Hoàng Thái Lộc và nnk. Báo cáo tổng kết đề tài khoa học cấp Ngành “Nghiên cứu ứng dụng các phương pháp xác định độ độc, khả năng phân rã sinh học và tích tụ sinh học của một số hóa chất sử dụng trong công nghiệp dầu khí biển ở Việt Nam nhằm phục vụ công tác quản lý môi trường”. CPSE. 2004.
5. Phan Hiếu Hiền. Phương pháp bố trí thí nghiệm và xử lý số liệu (thống kê thực nghiệm). Nhà xuất bản Nông nghiệp Tp. HCM. 2001.
6. Tổng công ty Dầu khí Việt Nam. Hướng dẫn thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường liên quan đến sử dụng và thải hoá chất, dung dịch khoan trong các hoạt động dầu khí ngoài khơi Việt Nam. 2005.
7. CPSE. HD.CPSE.SH.06. Hướng dẫn xác định độ độc cấp tính của hóa phẩm dâu khí trên ấu trùng tôm sú Penaeus monodon. 2011.
8. CPSE. Phương pháp Biotest. 1994.
9. Alexandra Lacroix, Alice Hontela. A comparative assessment of the adrenotoxic effects of cadmium in two teleost species, rainbout trout, Oncorhynchus mykiss and yellow perch Perca flavescens. Aquatic toxicology. 2004; 67: p. 13 - 21.
10. American Public Health Association (APHA). Standard Methods for Examination of Water and Wasterwater. 21st edition. 2005.
11. Brian S.Anderson, Sarah Lowe, Bryn M.Phillips, John W.Hunt, Jenefer Vorhees, Sara Clack, Ronald S. Tjeerdema. Relative sensitivities of toxicity test protocols with the amphipods Eohaustorius estuarius and Ampelisca abdita. Ecotoxicity and Environmental Safety. 2008; 69: p. 24 - 31.
12. Bat, Levent, Murat Sezgin, Ayse Gundogdu, Mehmet Culha. Toxicity of Zinc, Copper and Lead to Idotes baltica (Crustacea, Isopoda). Tr. J. of Biology. 1999; 23: p. 465 - 472.
13. A.P.Bearden and T.W.Schultz. Structure-activity relationships for Pimephales and Tetrahymena: A mechanism of action approach. Environmental toxicology and chemistry. 1997; 16: p. 1311-1317.
14. Bjorn Henrik Hansen, Dag Altin. Report for ecotoxicity testing of Acartia tonsa - Ten standard chemicals tested for comparison with other relevant species. SINTEF Materials and Chenistry. 2011.
15. V.Bryant, D.M.Newbery, D.S.McLusky & R.Campbell. Effect oftemperature and salinity on the toxicity of nickel and zinc to two estuarine invertebrates (Corophium volutator, Macoma balthica). Marine Ecology – Progress series. 1985; 24: p. 139 - 153.
16. Canadian Executing Agency. A generic protocol for conducting tropical acute toxicity tests with fish and invertebrates. ASEAN-Canada Cooperative Programme on Marine Science - Phase II (CPMS-II). 1993.
17. CEFAS. Criteria for accepting alternative toxicity data to support an HOCNF application. 2003.
18. CEFAS. Guidelines for the UK revised offshore chemical notification scheme. March 2000.
19. CEFAS. Guidelines to UK offshore chemical notification scheme including the classification of chemicals that cannot be ranked by the charm model. July 2006.
20. Christine L.Russom, Steven P.Bradbury, Steven J.Broderius, Dean E.Hammermeister and Robert A. Drummond. Predicting modes of toxic action from chemical structure: Acute toxicity in the fathead minnow (Pimephales promelas). Environmental toxicology and chemistry. 1997; 16(5): p. 948 - 967.
21. Crosby, G.Donald. Environmental toxicology and chemistry. Oxford University Press. 1998.
22. P.B.Dorn, J.C.Raia, J.H.Rodgers Jr., K.M.lop, K.L.Dickson. Hexavalent chromium as a reference toxicant in effluent toxicity tests. Environmental toxicology and chemistry. June 1987; 6(6): p. 435 - 444.
23. Environment Canada. Environmental protection series - Guidance document on control of toxicity test precision using reference toxicants. Report EPS 1/RM/12. August, 1990.
24. EPA. Environmental assessment of final effluent limitations guidelines and standards for synthetic – Based drilling fluids and other. Non - Aqueous drilling fluids in the oil and gas extraction point source category. December, 2000.
25. Fernando MartinezJerénimo, Guillermo Mufoz-Mejia. Evaluation of the sensitivity of three cladoceran species widely distributed in Mexico to three reference toxicants. Journal of Environmental Science and Health. 2007; 42(10): p. 1417 - 1424.
26. Gary M.Rand. Fundamentals of aquatic toxicology - Effects, environmental fate and risk assessment, Second Edition. 1995.
27. Gendusa, C.Tony, Beitinger, L.Thomas, Rodgers HJohn. Toxicity of hexavalent chromium from aqueous and sediment sources to pimephales promelas and ictalurus punctatus. Bulletin of environmental contamination and toxicology. 1993; 50: p. 144 - 152.
28. Hodgson, Ernest. A text book of modern toxicology. Third Edition, Wiley-Interscience Publication. 2004.
29. Hoffman, J.David, Barnett A.Rattner, G.Allen Burton, John Cains. Handbook of ecotoxicology. Second Edition. Lewis Publishers. 2003.
30. Joel R.Coats. Mechanisms of toxic action and structure - activity relationships for organochlorine and synthetic pyrethroid Insecticides. Environmental Health Perspective. 1990; 87: p. 255 - 262.
31. Manon Vaal, Jan Tjialling van der Wal, Janneke Hoekstra, Joop Hermens. Variation the sensitivity of aquatic species in relation to the classification of environmental pollutants. Chemosphere. 1997; 35(6): p. 1311 - 1327.
32. Manon Vaal, Jan Tjialling van der Wal, Joop Hermens, Janneke Hoekstra. Pattern analysis of the variation in the sensititvity of aquatic species to toxicants. Chemosphere. 1997; 35(6): p. 1291 – 1309.
33. Margaret W.Toussaint, Tommy R.Shedd, William H.van der Shalie and Gerald R.Leather. A comparison of standard acute toxicity tests with rapid-screening toxicity tests. Environmental toxicology and chemistry. 1995; 14(5): p. 907 - 915.
34. Matias Medina, Carlos Barata. Static-renewal culture of Acartia tonsa (Copeppoda: Calanoida) for ecotoxicological testing. Aquaculture. 2004; 229: p. 203 - 213.
35. OECD Series on Testing and Assessment, No. 54. Current approaches in the statistical analysis of ecotoxicity data: A guidance to application. ENV/JM/MONO. 2006; 18.
36. OSPAR Commission 2005. Protocols on methods for the testing of chemicals used in the offshore oil industry.
37. Rick D.Cardwell, Charles E.Woelke, Mark I.Carr and Eugene Sanborn. Appraisal of a reference toxicant for estimating the quality of oyster larvae. Bulletin of environmental contamination & toxicology, by Springer-Verlag New York, Inc. 1977; 18(6).
38. Stanislav Patin. Environmental Impact of the offshore oil and gas industry. Ecomonitor Publishing, East Northport, New York. 1999.
39. The Pesticide Action Network (PAN) pesticide database. http://www.pesticideinfo.org
40. USEPA. Environmental Protection Agency. Effluent limitations guidelines and new source performance standards for the oil and gas extraction point source category; OMB approval under the paperwork reduction act: technical amendment; Final Rule. Federal Register. January 22, 2001; 66 (14): p. 41. Western Australian Department of Minerals and Enegy. Petroleum information series - Guidelines sheet 3: The use and management of drilling fluids and cuttings.
41. Wright, A. David, Pamela Welbourn. Environmental toxicology. Cambridge environmental chemistry series, Cambridge University Press. 2002.
Published
2012-11-30
How to Cite
Công, Đoàn Đặng P., & Hòa, L. Đăng. (2012). So sánh độ nhạy cảm giữa ấu trùng tôm sú Penaeus monodon và copepod Acaria tonsa trong thử nghiệm độ độc cấp tính . Petrovietnam Journal, 11, 48-53. Retrieved from https://pvj.com.vn/index.php/TCDK/article/view/1012
Issue
Section
Articles
1. The Author assigns all copyright in and to the article (the Work) to the Petrovietnam Journal, including the right to publish, republish, transmit, sell and distribute the Work in whole or in part in electronic and print editions of the Journal, in all media of expression now known or later developed.
2. By this assignment of copyright to the Petrovietnam Journal, reproduction, posting, transmission, distribution or other use of the Work in whole or in part in any medium by the Author requires a full citation to the Journal, suitable in form and content as follows: title of article, authors’ names, journal title, volume, issue, year, copyright owner as specified in the Journal, DOI number. Links to the final article published on the website of the Journal are encouraged.
